Een catastrofale brand heeft het vrachtcomplex van Hazrat Shahjalal International Airport in Dhaka volledig verwoest, met als gevolg dat de wereld’s op één na grootste producent van kleding haar exportketen abrupt onderbrak. De brand, die zich op of rond 17 oktober 2025 voltrok, kostte meerdere mensen gewonden en verbrandde tonnen aan textiel, kledingaccessoires, medicijnen en chemicaliën — alles wat de basis vormt van Bangladesh’s economische levensvatbaarheid. Precies op 20:20 UTC op zaterdag 18 oktober 2025 heropende het vliegveld zijn passagiersvluchten, maar het vrachthub ligt in puin. De overheid heeft een onderzoek gestart naar mogelijk opzet, en bedrijven waarschuwen voor miljoenen dollars aan verliezen — een klap die de wereldwijde kledingindustrie nog maanden zal voelen.
Wat er precies gebeurde
De brand brak uit in het centrale vrachtgebouw van het vliegveld, een cruciale knooppunt voor zowel import als export. Volgens rapporten van Luchtvaartnieuws.nl en IndexOnline.net verspreidde het vuur zich razendsnel door de opslagruimtes, waar goederen dicht op elkaar stonden, zonder voldoende brandwerende scheidingsmuren. Getuigen beschreven een ‘vlammenzee’ die binnen twintig minuten het hele complex had ingesloten. De brandweer arriveerde met vertraging — een probleem dat eerder al was opgemerkt bij veiligheidsinspecties. Meerdere werknemers raakten gewond, en er zijn geen doden gemeld, maar de psychologische schade bij de medewerkers is enorm. Wat de oorzaak is, blijft onduidelijk. De overheid van Bangladesh heeft een speciale commissie opgericht, met specifieke aandacht voor brandstichting, maar tot nu toe zijn er geen verdachten of bewijzen bekendgemaakt.
De economische impact: een kledingland in shock
Bangladesh produceert meer dan 80 procent van zijn totale export in de vorm van kleding — een sector die 4 miljoen mensen in werk zet, vooral vrouwen. Het verlies van dit vrachtcomplex is geen gewone logistieke storing. Het is een klap aan de hartslag van de economie. Een importeur die contact opnam met Agence France-Presse (AFP) beschreef het verlies als ‘alles is verbrand tot as’. Hij verloor 52 zendingen, elk met een waarde van tienduizenden dollars. Dat is slechts één bedrijf. Denk aan honderden anderen. De schade wordt geschat op miljoenen dollars, maar de precieze cijfers staan nog niet vast — de brandweer en verzekeraars zijn nog aan het tellen. En terwijl de fabrieken in de omgeving van Dhaka nog steeds kleding maken, blijven die producten vastzitten. Geen vracht, geen verkoop, geen inkomsten.
Waarom dit de wereld raakt
De kleding die hier verbrandde, was niet voor de lokale markt. Het was voor H&M, Zara, Walmart, Primark — grote merken die afhankelijk zijn van de snelle, betaalbare productie in Bangladesh. Een vertraging van weken kan betekenen dat kleding niet op tijd op de planken komt voor het kerstseizoen. De wereldwijde mode-industrie reageerde met paniek: sommige retailers verlegden orders naar Vietnam en India, maar die landen hebben ook hun eigen capaciteitsproblemen. De prijs van kleding kan stijgen. De leveringstijden worden langer. En als dit herhaaldelijk gebeurt, beginnen merken te zoeken naar alternatieven — in Afrika, in Latijns-Amerika. Bangladesh kan zijn positie als goedkoopste producent verliezen. Dat is geen kwestie van een paar maanden. Dat is een verlies van decennia.
De reactie van de overheid — en de twijfels
De regering van Bangladesh kondigde direct na de brand de hoogste staat van waarschuwing aan. Dat klinkt indrukwekkend, maar veel bedrijven vragen zich af: waarom nu pas? In 2013 stortte het Rana Plaza-kledingfabriekgebouw in, waarbij 1.134 mensen omkwamen. Sindsdien zijn er talloze rapporten geweest over slechte brandveiligheid in logistieke centra. De brand op het vliegveld is geen ongeluk — het is een gevolg. De luchtvaartautoriteiten hadden al eerder gewaarschuwd voor overvolle opslag, gebrek aan sprinklers, en slechte toegangswegen voor brandweer. Toch werd er niets gedaan. Nu is het te laat. De minister van Luchtvaart sprak van ‘een diep ontroerend incident’, maar geen enkel verantwoordelijk persoon is opgepakt. Geen verantwoordelijkheid. Geen sancties. Dat is het grootste probleem.
Wat komt er nu?
De passagiersvluchten zijn weer operationeel — dat is goed. Maar de vracht? Daar is geen tijdlijn. Geen plan. Geen budget. De regering zegt dat ze ‘alternatieve oplossingen’ onderzoeken, maar niemand weet waar. De enige echte oplossing? Een nieuw, modern, veilig vrachtcomplex bouwen — en dat kost miljarden. En wie betaalt dat? De banken? De internationale ontwikkelingsorganisaties? Of blijft het een probleem van de lokale handelaren? Tussen de regering en de exporteurs zit een kloof. De bedrijven willen snel geld en hulp. De overheid wil onderzoek en verantwoordelijkheid. In de tussentijd blijven fabrieken stilstaan. Werken worden verloren. Kinderen gaan niet naar school. En de wereld koopt kleding vanuit andere landen — en vergeet Bangladesh.
De achtergrond: waarom Dhaka zo belangrijk is
Hazrat Shahjalal International Airport, gelegen in Kurmitola, ongeveer 18 kilometer ten noorden van het centrum van Dhaka, is de belangrijkste luchtvaartverbinding van Bangladesh. Voordat de brand, verwerkte het jaarlijks meer dan 10 miljoen passagiers en ruim 250.000 ton vracht. De meeste vracht bestond uit kleding — zowel eindproducten als grondstoffen als knopen, ritsen en stoffen. De luchthaven was de brug tussen de fabrieken in Chittagong en Dhaka en de winkels in Europa en de VS. Het was niet alleen een luchthaven — het was een economische levensader. En nu? Nu is die ader doorgesneden.
Frequently Asked Questions
Hoe groot is de economische schade van de brand?
Hoewel geen exact cijfer is bekend, schatten bedrijven en exporteurs de schade op meerdere miljoenen dollars. Alleen één importeur meldde het verlies van 52 zendingen, elk met een waarde van tienduizenden dollars. Gezien dat de kledingsector 80 procent van de totale export van Bangladesh uitmaakt, en dat het vrachtcomplex een centraal knooppunt was, wordt de totale schade waarschijnlijk hoger dan 100 miljoen dollar. De verzekeraars zijn nog aan het inventariseren, maar de indirecte verliezen — zoals verloren contracten en marktaandeel — zijn nog veel groter.
Waarom is de brand zo’n groot probleem voor de wereldwijde kledingindustrie?
Bangladesh levert bijna 10 procent van de wereldwijde kledingproductie — meer dan alle andere landen na China. De luchthaven in Dhaka was de snelste en goedkoopste manier om kleding naar Europa en de VS te vervoeren. Nu de vracht niet meer kan worden verwerkt, vertragen leveringen, stijgen de kosten, en verleggen grote merken als Zara en H&M hun orders naar andere landen. Als dit langer dan zes maanden duurt, kan Bangladesh zijn positie als goedkoopste producent permanent verliezen.
Zijn er al verdachten in het onderzoek naar brandstichting?
Nee, er zijn nog geen verdachten of bewijzen bekendgemaakt. De overheid van Bangladesh onderzoekt brandstichting als mogelijk oorzaak, maar ook technische fouten, elektrische kortsluiting of ongecontroleerde opslag van chemische stoffen. Het gebouw had slechte brandveiligheid — een bekend probleem sinds de Rana Plaza-ramp van 2013. De vraag is niet alleen wie het heeft gedaan, maar waarom niemand het heeft voorkomen.
Wanneer worden vrachtvluchten weer opgenomen?
Er is geen enkele tijdlijn bekend. De regering heeft geen plan gepubliceerd voor de heropbouw van het vrachtcomplex. Passagiersvluchten zijn weer operationeel, maar vracht wordt momenteel via andere luchthavens in Zuidoost-Azië omgeleid — zoals Chittagong, Kolkata of Colombo. Dat is duurder en langzamer. Een nieuw vrachtcentrum bouwen kan jaren duren. Tussen nu en dan zullen duizenden werknemers hun baan verliezen.
Wat betekent dit voor de werknemers in de kledingindustrie?
Deze brand dreigt duizenden banen te verwoesten. Als exporten blijven uitblijven, kunnen fabrieken niet meer betalen voor grondstoffen — en dan stopt de productie. Dat betekent geen loon, geen voedsel, geen schoolgeld. Meer dan 4 miljoen mensen, vooral vrouwen, zijn afhankelijk van deze sector. Zonder snelle internationale hulp — en een duidelijk herstelplan — dreigt dit een sociaal rampscenario te worden, met stijgende armoede en onrust in de steden.
Is dit een herhaling van eerdere rampen in Bangladesh?
Ja, en dat is het meest ontroerende. De Rana Plaza-ramp in 2013, waarbij 1.134 mensen omkwamen, leidde tot internationale beloften van veiliger fabrieken. Maar de meeste verbeteringen bleven beperkt tot productiegebouwen — niet tot logistieke centra. De brand op het vliegveld toont aan dat veiligheid een systeemprobleem is. Als je een fabriek veilig maakt, maar de vrachthub erachter brandt, dan is het allemaal voor niets. Het is geen toeval — het is een systeem dat niet werkt.
Geschreven door Dirk-Jan Leegwater
Blader alle berichten door: Dirk-Jan Leegwater