Boeren in Vechtdal voorbereiden op stroomuitval: bijeenkomst over noodstroom op 14 november

Waar boeren vroeger geen zorgen hoefden te maken over stroomuitval, is het nu een realiteit die hun bedrijf kan verwoesten. Op de bijeenkomst Vechtdal over NoodstroomVechtdal op vrijdag 14 november 2025, komen agrarische ondernemers samen om te leren hoe ze hun bedrijf veilig houden als het licht uitgaat. De organisatie LTO Noord heeft het initiatief genomen — niet als reactie op een recente ramp, maar omdat de risico’s langzaam maar zeker groter worden. De energienetwerken in de oostelijke Nederlandse provincies Overijssel en Drenthe zijn overbelast. En de markt? Onstabiel. Dat zegt ook Enexis, de netbeheerder die de stroom en gasvoorziening regelt voor de regio. Zij waarschuwen: de kans op langdurige stroomuitval is geen theorie meer. Het is een kwestie van wanneer, niet of.

Waarom nu, en waarom hier?

Het Vechtdal is geen gewone landbouwregio. Het is een gebied waar boeren al jaren op duurzame methoden zetten: cirkelstromen, mestvergisting, zonnepanelen op schuren, en natuurvriendelijke landbouw. Volgens Vechtdal Centraal is het aantal boeren dat dit doet, de afgelopen twee jaar met 37% gestegen. Maar daar zit een knelpunt: hoe meer energie zelf wordt opgewekt, hoe meer afhankelijkheid er ontstaat van een net dat zelf kapot is. Een zonnepaneel op het dak helpt niet als de inverter kapotgaat. Een mestvergister werkt niet als de pomp stopt. En wie heeft er nog een koelkast vol melk als de stroom 12 uur uitvalt?

“We zien steeds meer boeren die hun bedrijf elektrisch maken,” zegt een LTO Noord-adviseur, “maar ze denken niet altijd aan de achterkant: wat als het net faalt? Dan is je investering in zonnepanelen of automatische melkrobot niet meer dan een dure boekenkast.”

Wat wordt er besproken?

De bijeenkomst is geen theoretische presentatie. Het is een praktijkbijeenkomst met concrete oplossingen. Er komen drie bedrijven die al een noodstroomoplossing hebben geïnstalleerd: een melkveehouder met een dieselback-upgenerator, een kweker met een hybride zon- en accu-systeem, en een biologische kippenhouder die een kleine windturbine heeft gekoppeld aan een batterij. Ze delen hun kosten, ervaringen en fouten. “We hebben een generator gekocht, maar de startmotor ging kapot na drie maanden,” vertelt een deelnemer uit Zwolle. “Nu weten we: kies niet voor het goedkoopste, maar voor het betrouwbaars.”

Er wordt ook ingegaan op subsidies. De LTO Noord heeft een overzicht gemaakt van de huidige regelingen voor noodstroominstallaties — iets wat veel boeren niet weten. De Gemeente Deventer en Veiligheidsregio IJsselland hebben in september 2025 de “Nota Maatschappelijke weerbaarheid en veerkracht” uitgebracht, waarin bedrijven expliciet worden aangesproken om continuïteit te waarborgen. Dat betekent: als de stroom uitvalt, moet je nog kunnen melken, koelen, en luchten. Niet later. Niet als het te laat is.

De stille crisis achter de schermen

Er is een trend die weinig in de media wordt besproken: de landbouw is steeds meer een technologische sector geworden. Een moderne melkveehouder heeft 200 elektrische sensoren in de stal. Een kweker heeft klimaatregelingen die per minuut worden aangepast. Een veehouder die zijn dieren in de winter niet goed kan verwarmen, ziet de dode temperatuur stijgen. En als de stroom uitvalt? Dan verliest hij niet alleen een dag opbrengst — hij verliest dieren. En geld. En vertrouwen.

“Een stroomuitval van vier uur kan al een verlies van €15.000 opleveren voor een gemiddelde melkveehouder,” zegt een expert van de Wageningen University & Research, die niet op de bijeenkomst komt, maar wel de data heeft geleverd. “En dat is zonder rekening te houden met de dierlijke leedvertoning. Dat is geen cijfer, maar een morele last.”

Wat komt er na 14 november?

De bijeenkomst is niet het einde — maar het begin. LTO Noord heeft al een online tool in ontwikkeling: een ‘Noodstroomcheck’ waar boeren hun bedrijf kunnen invoeren en een risico-inschatting krijgen. Ook werkt de organisatie samen met lokale energiecoöperaties om groepskoopregelingen te organiseren voor back-upsystemen. Dat maakt het goedkoper. En betrouwbaarder.

De boeren die op de bijeenkomst komen, zullen na afloop een pakket krijgen: een checklist voor het testen van hun generator, een overzicht van subsidies, en een contactlijst met lokale installateurs die specifiek in landbouwenergie zijn gespecialiseerd. “We willen niet dat iemand een generator koopt en dan ontdekt dat hij niet past op zijn systeem,” zegt een LTO-medewerker. “Dat is wat we nu voorkomen.”

De grotere context

Deze bijeenkomst past in een bredere beweging. In de afgelopen twee jaar zijn er in de regio meer dan 400 nieuwe zonnepanelen op boerderijen geïnstalleerd. Maar de netbeheerder Enexis heeft aangegeven dat de capaciteit van de lokale transformatoren in de Vechtdal-regio in 2024 al met 22% is overschreden. Dat betekent: als alle boeren tegelijk hun zonnepanelen aanzetten, kan het net instorten. En dan is het niet de zon die de boer redt — maar de batterij die hij heeft gekocht.

De boeren in de Vechtdal-regio zijn niet alleen op zoek naar duurzaamheid. Ze zijn op zoek naar veiligheid. En die komt niet van de overheid. Die komt van kennis, voorbereiding, en een goed geplande generator.